Chào các bạn,
Hôm nay tôi sẽ chia sẻ tiếp bài học thứ #6 - một trong 10 bài học tôi đã học một cách không hề dễ dàng trong sự nghiệp.
Xuất phát điểm về tiếng Anh của tôi là 100% học tại Việt Nam và học trường công. Nên tiếng Anh học gói gọn trong hình thức truyền thống: 12 năm học SGK của bộ GD và học thêm tiếng Anh ở trung tâm kiểu luyện đề.
Năm tôi thi vào cấp 3, tôi suýt soát thiếu một xíu điểm nên trượt chuyên Anh trường THPT Chuyên Ngoại Ngữ, nhưng lại thừa một đống điểm vào trường top đầu ở Hà Nội nên vào học chuyên ban A (Toán Lý Hoá).
Tôi kể như vậy là để các bạn biết là xuất phát điểm của tôi giống như hàng triệu các bạn trẻ khác đang sống ở VN: Lớn lên và đi học tại trường công Việt Nam, và cũng không có học trường chuyên ngữ. Ngoài ra tôi cũng không có cơ hội đi ra ngoài nước ngoài mãi đến khi gần tốt nghiệp đại học năm 21 tuổi.
Tôi biết có rất nhiều bạn cảm thấy để thành thạo tiếng Anh trong môi trường học tập và sinh sống ở Việt Nam không phải ngày một ngày hai. Ai cũng biết lợi thế của việc thành thạo tiếng Anh nhưng để có được lợi thế đó cũng cần rất nhiều công sức.
Hơn 10 năm làm việc tại các tập đoàn nước ngoài và cũng như sống ở Singapore và Mỹ nhiều năm, tôi hiện để mức độ tiếng Anh của tôi là "bilingual proficiency".
Để đạt được khả năng hiện nay, tôi muốn chia sẻ lại kinh nghiệm học ngôn ngữ của tôi, mà tôi thấy có nhiều điểm khác với nhiều bạn đã từng chia sẻ trước đó như sau:
- Dừng lại việc ám ảnh về band điểm IELTS hay TOEFL
Việc đánh giá trình độ tiếng Anh thông qua việc điểm thi cao chỉ mang tính chất tương đối. Tôi đã từng gặp nhiều người IELTS 7-8.0 nhưng vẫn gặp khó khăn trong giao tiếp tiếng Anh ở môi trường làm việc chuyên nghiệp. Bởi việc ôn luyện đề lấy chứng chỉ sẽ khác rất xa với việc dùng tiếng Anh thành thạo như người bản xứ. Thế nên mới có câu nói đùa là nếu người bản xứ lần đầu thi IELTS có khi họ chưa chắc đã được band điểm 9.
- Xác định mục tiêu học tiếng Anh là để phục vụ cho thăng tiến nghề nghiệp cho chính bạn
Khi bạn dừng ám ảnh về điểm số chứng chỉ tiếng Anh được bao nhiêu thì bạn sẽ thoát khỏi nỗi sợ thi cử, luyện đề cũng như không tạo áp lực so sánh điểm số mình với người khác. Bạn được band bao nhiêu điểm không quan trọng bằng việc bạn có thể sử dụng thành thạo tiếng Anh một cách tự tin trong công việc.
Bởi vậy, bạn nên tập trung vào học cho bản thân bạn: Bạn cần học tiếng Anh như thế nào để ngôn ngữ giúp bạn thăng tiến trong môi trường làm việc quốc tế có nhiều người giỏi và đầy tính cạnh tranh.
Tôi sẽ chia sẻ để giúp bạn đạt được mục tiêu này theo nhóm kỹ năng và chiến lược phù hợp:
- Kỹ năng NGHE & NÓI: Đây là kỹ năng đa phần các bạn học trong nước sẽ yếu nhất.
Bước 1: Tập trung vào luyện phát âm (pronunciation)
Chia sẻ với các bạn là năm tôi vào đại học và tôi quyết định đi học một khoá phát âm sử dụng cuốn sách "Sheep and Ship" của Ann Baker. Và đây là một bước ngoặt trong việc đưa khả năng nói của tôi lên tầm cao mới.
Thời điểm đó, tôi đã nhận ra là sau bao nhiêu năm đi học tiếng Anh ở trường, tôi vẫn từng nhầm lẫn phát âm những từ cơ bản nhất. Vấn đề không phải là không biết từ đó nhưng với hệ thống giáo dục là thầy cô giáo dạy tiếng Anh cũng là người Việt và họ cũng nói không chuẩn tiếng Anh thì đầu ra học sinh cũng sẽ nói không chuẩn.
Một bài học tôi đã học được là nếu bạn có thể phát âm chuẩn từng từ một, dù đó là trong một cuộc hội thoại đơn giản và cơ bản nhất, bạn sẽ học thêm được 2 cái lợi:
- Người bản xứ sẽ HIỂU bạn đang nói gì. Nói cho cùng, việc giao tiếp với người nước ngoài khó khăn phần lớn là do bạn nói mà họ không hiểu. Xong đó bạn lại càng sợ không dám nói. Nên cần phải luyện phát âm chuẩn với những từ và câu cơ bản trước.
- Khi bạn phát âm CHUẨN thì bạn sẽ có kỹ năng NGHE tốt hơn và PHÂN BIỆT được sự khác biệt của các từ hơi giống nhau.
Bước 2: Tập trung vào các kỹ năng sử dụng tiếng Anh cần thiết cho công việc mà bạn cần phát triển:
...
- Kỹ năng nói chuyện trước đám đông
- Kỹ năng thuyết trình
- Kỹ năng giao tiếp với khách hàng
- Kỹ năng giao tiếp với cấp trên
- Kỹ năng giao tiếp với đồng nghiệp
- Kỹ năng networking trong các sự kiện
- Kỹ năng kể chuyện, trao đổi về các chủ đề khác trong các buổi giao lưu ngoài giờ làm việc (ví dụ như thể thao, phim, ca nhạc, du lịch, chuyện hài vv)
Để có được những kỹ năng này bạn cần vượt qua được bước 1 về luyện phát âm và chuyển dần sang bước 2.
Với kinh nghiệm của tôi bước 2 có thể được luyện tập bằng việc:
- Tập nói và phát âm trước gương, ghi âm lại cách mình nói bằng điện thoại (audio hoặc video) rồi nghe lại cách mình nói để tự đánh giá.
- Chia sẻ bài tập nói với người có trình độ tiếng Anh để sửa giúp và đưa ra nhận xét. Người đó có thể là bạn bè, đồng nghiệp hay gia sư tiếng Anh.
- Nghe bài thuyết trình trên Tedx hay YouTube của diễn giả mà bạn thích và tập nói theo phong cách của nói của họ.
- Kỹ năng ĐỌC-VIẾT: Đây là kỹ năng bạn có thể nâng cao nhanh nhất bởi lợi thế của học sinh Việt Nam thường đọc viết ở mức ổn.
Trong môi trường làm việc, bạn hãy tập trung vào luyện tập các kỹ năng sử dụng tiếng Anh sau để công việc bạn làm sẽ tốt hơn:
- Kỹ năng viết business email
- Kỹ năng trao đổi qua chat với đội nhóm
- Kỹ năng làm slide (presentation)
- Kỹ năng viết báo cáo (report)
- Kỹ năng về content copywriting (nếu bạn làm marketing)
- Kỹ năng về tìm kiếm, nghiên cứu và tổng hợp thông tin (research)
Để luyện tập được bạn có thể cân nhắc:
- Tập viết nhật ký hay đăng nội dung trên kênh social media cá nhân bằng tiếng Anh để luyện tập cách viết
- Viết blog bằng tiếng Anh.
- Tập viết email, làm slide hay bài luận và đưa cho gia sư tiếng Anh để họ sửa cho bạn.
- Tìm kiếm thông tin bằng tiếng Anh thay vì tiếng Việt trên các thanh công cụ tìm kiếm.
- Sử dụng các công cụ hỗ trợ như Grammarly, Google Translate, ChatGPT vv giúp bạn phát hiện và sửa những lỗi sai khi viết.
- Đọc sách và báo chí bằng tiếng Anh để tăng vốn từ nhanh nhất.
Như vậy nếu để tóm gọn 3 bước giúp bạn thành thạo tiếng Anh và biến nó thành lợi thế trong công việc:
- Tự nghe, tập nói, tự đọc các nội dung và tài bằng tiếng Anh trên mạng.
- Luyện phát âm (pronunciation) với người bản xứ để luyện phát âm thật chuẩn và luyện tai nghe phân biệt được các từ phát âm gần giống nhau.
- Luyện tập kỹ năng nghe-nói, đọc-viết nâng cao với người bản xứ để được sửa và nhận xét trực tiếp trong các trường hợp bạn cần chuẩn bị tài liệu trong công việc (email, báo cáo, slide, nội dung marketing, vv).
- Tham gia các nhóm học bằng tiếng Anh để luyện tập phản xạ nói tiếng Anh với nhiều người khác nhau.
Như các bạn có thể đã biết, hiện tôi đang làm việc tại Cambly, là một công ty công nghệ có trụ sở tại San Francisco, Mỹ và cung cấp giải pháp học tiếng Anh trực tuyến, kết nối người học trên toàn với các gia sư bản xứ đến từ Anh, Mỹ, Úc và Canada dưới hình thức học 1 kèm 1 và nhóm nhỏ dưới 3 người.
Để cảm ơn các bạn đã theo dõi newsletter tôi viết trong thời gian qua, tôi đặc biệt gửi tặng các bạn mã giảm giá ANHTHUDO - giảm tới 45% khoá học, áp dụng từ nay đến hết 30/11/2023.
Tôi hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn sớm nâng cao khả năng sử dụng tiếng Anh và biến kỹ năng thành lợi thế giúp bạn thành công hơn trong công việc.
Thương mến,
Anh Thư
Written by
