Tôi gần đây đã bước thêm một tuổi nữa trong giai đoạn tuổi 30s của mình.
Trái ngược với giai đoạn 20s khi tôi thường đón sinh nhật bên bạn bè, đi ăn rồi đi uống để tụ tập nói chuyện kiểu đông vui thì bước sang giai đoạn tuổi 30s, tôi cảm thấy mình mong muốn sự tĩnh lặng và yên bình.
Tuần vừa rồi, tôi dành thời gian để đi nghỉ dưỡng, ăn chay, thiền và tập yoga trên Đà Lạt mà không có bạn bè hay gia đình đi cùng. Tôi cho phép mình thả bước đi dạo trong rừng thông, đọc sách ngủ trưa trên võng giữa tiết trời se lạnh nhưng đầy nắng và hít thở với một bầu không khí trong lành.
Tôi thấy tâm hồn như lắng đọng lại, hết xáo trộn và lo nghĩ. Cảm giác tâm trí mình như một mặt hồ yên ả. Và tôi hoàn toàn cảm thấy hạnh phúc được làm bạn với chính bản thân.
Để có những chuyến đi như vậy trong đời mỗi người thực sự không hề dễ, nhất là nếu bạn có gia đình và con cái. Sự áy náy và lo lắng của một người phụ nữ của gia đình sẽ luôn hiện diện, nhưng tôi cũng đã học cách là mình cũng phải kiên cường và tự tin vào người thân của mình sẽ làm được, thậm chí là làm tốt dù bạn không có ở đó.
Chuyến đi nhắc lại cho tôi nhiều bài học đáng quý:
1. Hạnh Phúc là ở bên trong
(Happiness comes from within)
Trong cuộc sống thường chúng ta sẽ có nhiều hoài bão và ước mơ. Đó có thể tạo ra động lực để bạn tiến về phía trước và đạt được những điều mình mong muốn. Nhưng khi cuộc sống có nhiều nhu cầu, dẫu cho đều là những nhu cầu chính đáng và cần thiết, cũng sẽ tạo ra áp lực. Áp lực mưu sinh, áp lực từ gia đình, áp lực đồng trang lứa, áp lực tình cảm, áp lực cho cả sức khoẻ thể chất lẫn tinh thần.
Bởi vậy, những lúc cảm thấy bức bối và ngột ngạt như thế, cách tốt nhất là tìm về trú ẩn với bản thân, về gần với thiên nhiên và những nguồn sống tích cực. Buông bỏ công việc và các mối âu lo khác để nghỉ ngơi vài ngày, để cảm thấy hạnh phúc trở về với những nhu cầu giản dị: ăn, ngủ, hít thở, nghỉ ngơi.
Có một bài thiền ca ở làng Mai mà tôi rất thích:
"Ta hạnh phúc liền giây phút này
Lòng đã quyết dứt hết âu lo
Không đi đâu nữa
Có chi để làm
Học buông thả
Sống không vội vàng."
Lúc đó ta bỗng hiểu, hạnh phúc đâu quá khó tìm, chỉ là ta chưa thực sự tìm lại trong ta mà thôi.
2. Bạn không phải là suy nghĩ của bạn
(You are not your thoughts)
Hiện nay nhiều người biết đến thiền như một phương pháp thực tập để giúp ta hít thở trong im lặng và tập trung không suy nghĩ.
Nhưng thú thật từ khi biết đến thiền vào năm 2017, tôi tự nhận thấy mình gần như không có nhiều thành tựu đạt được về thiền cũng như hiểu rõ về thiền. Dù bản thân đã tập yoga rất nhiều năm và khi ngồi thiền thì tư thế nhìn cũng chuẩn và hít thở đâu ra đấy. Tôi vẫn thấy mình thất bại trong 2 việc đó là 1) không thiền đều đặn hàng ngày và 2) vẫn suy nghĩ đủ các thứ lúc thiền.
Lần này khi lên Đà Lạt, tôi học được ở các thầy ở trung tâm Sivananda Yoga về thiền và thực sự đã giúp tôi hiểu một cách sâu sắc hơn về thiền. Như các thầy nói, việc ngồi xuống đúng tư thế và hít thở đúng là một phần của việc thiền, nhưng không phải thiền.
Khi bạn thiền, tức là bạn dành thời gian để quan sát những suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Phần lớn khi chúng ta suy nghĩ, thì cơ thể chúng ta sẽ phản ứng và bộc lộ hành động theo suy nghĩ và cảm xúc chúng ta đang có.
Khi ngồi xuống thiền trong im lặng, chúng ta cho phép suy nghĩ và cảm xúc đến và đi. Ta sẽ quan sát chúng như đang xem một bộ phim. Suy nghĩ đến và đi, cảm xúc đến và đi. Ta đã thấy điều gì, nhận ra điều gì, hiểu được điều gì sau khi xem chúng?
Hành động khiến chúng ta tách biệt tâm trí và cơ thể (mind and body). Khi ta cảm thấy tức giận, ta không phải là cơn giận. Ta thấy năng lượng và suy nghĩ của sự giận dữ đến, dâng cao, lên đến đỉnh điểm rồi tan đi. Ta quan sát nó, ta không để nó chi phối cơ thể ta. Khi cơn sóng qua đi, ta đã nhận ra được điều gì và quyết định nên làm gì tiếp theo.
Bạn không phải là suy nghĩ của bạn.
3. Cuộc sống sẽ chẳng thay đổi cho đến khi bạn thay đổi chính bản thân mình
(Your life won't change until you change yourself)
“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu / Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ" - Nguyễn Du
Tôi có một giai đoạn mất ngủ triền miên mấy năm liền vì nuôi con nhỏ. Ngày xưa còn trẻ thức đêm làm việc hay đi chơi thì không làm sao, đến khi có con thiếu ngủ mới thấy giấc ngủ từng phút từng giây quý giá chừng nào.
Thiếu ngủ thiếu năng lượng nó làm cơ thể suy nhược và tính tình nhiều lúc cũng không vui lại hay càu nhàu. Thấy mình khổ sở quá, mệt mỏi quá xong còn phải bao thứ phải lo toan. Nhìn đâu cũng thấy không có gì vui.
Đến giờ khi vượt qua được giai đoạn đó, tôi mới nhận ra là than vãn và buồn thì chẳng có tác dụng gì. Hạnh phúc là ở ngay trước mắt, là con lớn lên từng ngày, khoẻ mạnh và thương bố mẹ. Có vất vả thì cũng là sự lựa chọn của mình. Mình chọn con đường đó và mình đang đi trên con đường đó, mình thấy hạnh phúc hay khổ đau nhiều khi là ở lăng kính mình nhìn.
Thế nên thay đổi suy nghĩ và cách nhìn của bản thân trước sẽ thấy cuộc sống thay đổi. Điều đó không có nghĩ là khó khăn sẽ hoàn toàn biến mất, nhưng bạn sẽ thấy vẻ đẹp của nó để thấy nó không đến mức chán chường và bế tắc như mình tưởng.
Gần đây tôi có nghe một bài pháp thoại (Dharma Talk) của sư thầy Minh Niệm về sự thay đổi cần thiết mà chúng ta cần làm để sống thanh thản hơn. Đây là một bài pháp thoại tôi thấy tâm đắc và ấn tượng trong nhiều bài pháp thoại của nhiều sư thầy đã từng nghe trước đây:
Cảm ơn các bạn đã dành thời gian đọc bài viết này.
Tôi mong các bạn sẽ có những thời gian yên tĩnh để nghỉ ngơi và có được những nguồn năng lượng tích cực nhất.
Thương mến,
Anh Thư
Written by
